We zijn door FSC Nederland uitgenodigd om deel te nemen aan de Nederlandse Duurzaam Bouwen Awards! FSC is de organisatie die verantwoordelijk is voor het uitgeven van “FSC-certificaten”. Deze certificaten worden uitgegeven voor hout dat op een verantwoorde manier wordt verbouwd, geoogst en wordt verwerkt met respect voor de natuur en alle betrokken arbeiders. De Award wordt jaarlijks toegekend aan de meest duurzame Nederlandse bouwprojecten. Hieronder delen we de vragen die we voor de challenge hebben beantwoord. We houden je op de hoogte van de resultaten, we gaan duimen!
Op welke wijze manifesteert uw organisatie zich als ‘duurzame organisatie’
De Nieuwe Meent (dNM) is een vernieuwende wooncoöperatie die zelf 40 duurzame sociale huurwoningen ontwikkelt in Amsterdam-Oost. We vertalen duurzaamheid in de meest brede zin met raakvlakken op de thema’s sociaal, financieel en milieu. Ons doel is het creëren van een woongemeenschap voor alle leeftijden gebaseerd op onze vier kernwaarden: commoning (delen), zorg, diversiteit en duurzaamheid.
De coöperatie is democratisch georganiseerd met daarin alle toekomstige bewoners. De coöperatie staat borg voor de huur middels een haalbare business case, de leden betalen huur. Dankzij dit collectieve eigenaarschap wordt huurders met een kleine portemonnee de mogelijkheid gegeven geld te lenen en het huis van hun dromen te realiseren.
Hoe blijkt dit uit de organisatiefilosofie en -strategie, feitelijk gedrag en/of projecten?
De Nieuwe Meent zet burgers, bewoners, centraal bij het ‘maken van de stad’. Enerzijds door ze de mogelijkheid te geven om zelf hun woonomgeving te realiseren, anderzijds door ze actieve betrokkenheid te geven bij het mede-bepalen van het vormgeven van de buurt, de stad en zelfs de vastgoedsector. Huizen zijn om in te wonen, niet om geld mee te verdienen!
Als een gemeenschap als het onze zich kan ontplooien en een sterke rol kan spelen in de woningmarkt, kan het daarmee nieuw grenzen opzoeken en blokkades opheffen die nu vaak zijn opgeworpen door commerciële partijen zoals private ontwikkelaars en woningcorporaties. Ons woningbouwproject is ontwikkeld voor wonen met gemeenschapszin, heeft een zeer lage milieu-impact en een hoge kwaliteitsstandaard.
In hoeverre is integrale duurzaamheid (thema’s energie, circulariteit, gezondheid) ingevuld in dit project?
De Nieuwe Meent startte als organisatie in 2018, de bouw van ons project start in 2021 en wordt bewoond begin 2023.
We zijn ervan overtuigd dat gemeenschappelijke woonvormen en betrokkenheid de pijlers zijn van duurzaamheid, zowel sociaal als milieutechnisch. We creëren een veilige omgeving waar mensen gelukkig oud kunnen worden, kinderen kunnen opvoeden en een leven leiden waar ze zelf voor kiezen. Bewoners steunen elkaar daarin. Bewoners leven compact met gebruik van veel gemeenschappelijke ruimtes zoals een gezamenlijke eetruimte, gastenkamers, was- en workshops.
Het wooncomplex is energie-positief met een EPC van -0,17. Het gebouw heeft een indeling en omkleding waarbij rekening is gehouden met de optimale positie van zon ten opzichte van ramen, balkons en andere openingen. Er is een WKO-systeem dat is verbonden met warmtepompen en een warmte- en koelsysteem voor de vloeren. We produceren elektriciteit middels zonnepanelen.
De Nieuwe Meent is circulair, het casco is opgebouwd uit CLT-houtbouw en de gevels bestaan uit houtskeletbouw. Het is gemaakt van droge constructiemethoden en daarmee volledig uitneembaar. Alle componenten worden daartoe digitaal vastgelegd (Madaster) zodat ze herbruikbaar zijn in een tweede levensfase. We gebruiken voor hergebruik bestemde materialen voor bekleding, afwerking en meubilair. De MPG is 0,45.
Hoe is uw organisatie opschaalbaar?
In samenwerking met de gemeente en andere betrokken organisaties hebben we een innovatief business model opgezet dat dit organisatieconcept vertaalbaar maakt naar de Nederlandse woningmarkt. Het concept is herhaalbaar en we zijn al in contact met andere bewonersgroepen die hetzelfde pad willen volgen. De terugverdientijd is relatief kort en daarmee aantrekkelijk. Zoals onze statuten aangeven zal het daarna opgebouwde kapitaal ingezet worden om nieuwe duurzame initiatieven te starten. Gevolg is een exponentiële groei van duurzame, coöperatieve, sociale woningbouw.
Beschrijf op welke wijze het aangaan van vernieuwende samenwerking(en) terugkomt binnen uw inzending.
De Nieuwe Meent is geen eiland maar onderdeel van een groep actieve organisaties die op veel terreinen actief zijn. Zo zijn we verbonden met een flink aantal woningcorporaties en platforms zoals Soweto, Vrijcoop, Platform31, Cooplink, WOON, met wie we ervaringen delen en nieuwe initiatieven starten. We nemen deel aan het RVO programma Wonen Zorg en reserveren een deel van onze woningen voor 55+. We werken samen met organisaties die werken met asielzoekers, Here to Support en Protestants Dakonie. Ook voor hen is een woonunit vrijgehouden en wordt een gezamenlijke werkplek ontwikkeld.
Integraal onderdeel van ons energieproject zijn de energiecoöperaties Zuiderlicht en Meer Energie, met hen doen we een crowdfunding actie om de energie-installatie te financieren.
Wat maakt uw organisatie vernieuwend? Het gaat dan om vernieuwing op het gebied van techniek en/of procesaanpak en/of dienstverlening.
We zijn een pilot binnen het actieplan Wooncoöperatie van de gemeente Amsterdam. We zijn het concept ‘zelfbouw’ opnieuw aan het uitvinden, dat eerder alleen bestemd leek voor huizenbezitters, we breiden het uit naar de huurdersmarkt en daarmee naar een markt/bewonerssegment dat normaal niet de financiële middelen heeft voor zelfbouw. Het proces van collectief mede-eigenaarschap geeft ook deze groep de mogelijkheid tot meebeslissen, mee-ontwerpen en meebesturen.
Over ongeveer 25 jaar zijn al onze investeringen terugbetaald. Vanaf dat punt kunnen we elke drie jaar ongeveer 1 miljoen Euro inkomsten genereren waarmee we soortgelijke initiatieven helpen om een start te maken. Beter gezegd, we starten een revolutie!
Hoe is de participatie binnen uw organisatie vormgegeven? Dit kan zijn met (toekomstige) bewoners, huurders, gebruikers en andere belanghebbenden.
De Nieuwe Meent is een vereniging met statuten die ons beleid, onze kernwaarden en participatie regelen. De leden werken op vrijwillige basis samen, daarnaast werken we uiteraard met een aantal professionele adviseurs (Bouwteam) op financieel en juridische gebied en medewerkers van de gemeente Amsterdam. We organiseerden vijf workshops op specifieke thema’s (gemeenschap, ontwerp, financiën, juridisch, communicatie). De werkgroep heeft het mandaat om onderwerpen nader uit te werken en voor te leggen aan de algemene ledenvergadering, waar wordt besloten op basis van consensus. Deze zijn openbaar en ook diverse vrijwilligers(organisaties) die geen lid zijn denken mee in dit proces.
Op welke wijze inspireert uw organisatie anderen door middel van actieve communicatie en positionering?
De Nieuwe Meent wil een blauwdruk zijn voor toekomstige initiatieven. Onze doel is dat anderen zich bij ons aansluiten dan wel van onze ervaringen leren. We presenteren ons initiatief dikwijls op evenementen in Amsterdam, maar ook nationaal en internationaal. We werken samen met meerdere universiteiten (UVA, UAC in Amsterdam, Copernicus in Utrecht) en ondersteunen studenten en docenten in hun onderzoek. De laatste twee jaar is De Nieuwe Meent meermaals een case study in cursussen en onderzoek.
We leggen ons initiatief en proces uitgebreid vast. Het resultaat, zowel de procesmatige kant als de technische documentatie, is open source voor anderen, in het bijzonder voor toekomstige woongemeenschappen die van ons willen leren.