dNM
Afbeelding uit film Vrankrix
Reinilde Jonkhout –
In het toekomstige gebouw van de Nieuwe Meent (dNM) komen woongroepen. Welke films bestaan er over gemeenschappelijk wonen, en wat vinden mensen uit de dNM community hiervan?
Films kunnen een inkijkje geven binnen een wereld of tijdsgeest, en laten zien hoe mensen denken over een bepaald onderwerp. Daarom wilde ik een lijstje opstellen met films over gemeenschappelijk wonen.
Worden hippies in speelfilms in gemeenschappelijke woonsituaties afgestraft voor hun naïviteit?
Na een oproepje binnen de dNM gemeenschap voor filmtitels over gemeenschappelijk wonen heb ik Hessel aan de telefoon. Hij komt aan met een hele waslijst aan filmtitels, maar ik was benieuwd hoe die titels passen binnen zijn ervaring, of wat hij vond van de films. Hessel komt uit de oude kraaktijd maar heeft onlangs het plezier van het gemeenschappelijk wonen herontdekt, na een echtscheiding. Hij vindt het daarom leuk om een bijdrage te leveren aan de realisatie van dNM. Welke films zijn er over gemeenschappelijk wonen?
The Commune/ Kollektivitet (Thomas Vinterberg, 2016, speelfilm)
Wat ik me van de film Kollektivitet herinner, die zich afspeelt in de midden jaren ‘70, is de dat film lijkt te zeggen dat ‘deze hippies vroeger maar dachten dat allemaal in één groot huis wonen heel simpel zou zijn, maar dat dat uiteindelijk toch niet zo bleek’. Niet een heel interessant uitgangspunt, vind ik persoonlijk. Niet eens? Laat het me weten.
Vrankrix and the Amsterdam €nrichment (Annegriet Wietsma, 2020, documentaire)
Hessel: ‘Vroeger leek de hele buurt, rondom het nu gelegaliseerde kraakpand Vrankrijk in Amsterdam, op Vrankrijk. Er waren hele afgebladderde buurten en er waren toen wel 15.000 krakers. Er heerste echt een gevoel van -we delen de buurt, stad is van ons-.’
Nu is Vrankrijk de uitzondering in de buurt in een omgeving met veel hotels. In de film Vrankrix zien we saamhorigheid, en de mogelijkheden van het collectief beheren van een pand. Er is vanaf te zien dat er veel energie in zit. De queer gemeenschap en wat Vrankrijk hierin betekent is ook terug te zien in de film.’
Link: https://vimeo.com/347757281
Password: 4u2c
My Queen Karo (Dorothée Van Den Berghe, 2009, speelfilm)
My Queen Karo is gesitueerd begin jaren ‘70. Op de vlucht voor de Belgische dienstplicht, trekt een gezin met een jonge dochter een Amsterdams kraakpand in. Hessel: ‘Wat ik zie in deze film, is het spanningsveld tussen persoonlijke grenzen tegenover grenzen van de groep. Je ziet dat je makkelijk kan worden meegenomen in groepsnormen, en dat samen delen ook te ver kan gaan. Soms kan iemand zich opwerpen als leider, ook al is dat niet de bedoeling, en gaat deze persoon over andere mensen heen lopen. Hoe maak je dat bespreekbaar? Bij de een ligt de grens ergens anders dan de ander.’
My Queen Karo is te zien op YouTube (huur of koop).
In Krakende Welstand (Mijke de Jong, 1989, speelfilm)
Eveline maakt een videoreportage over het Amsterdamse kraakpand waar zij in woont. Als de gemeente het pand wil kopen en het aan de bewoners voor een flink hogere huur wil verhuren, heeft dat gevolgen voor de onderlinge relaties. Hessel: ‘Deze film is opgenomen in een kraakpand, een voormalige inktfabriek. Een personage in de film kiest voor een yuppenbestaan, mensen veranderen. Dit werpt de vraag op: moet de woongroep zich dan aanpassen of jij? Ik heb gemerkt dat bij gemeenschappelijk beheerde panden het de eerste jaren geweldig bruisend kan zijn, maar dat er daarna nog maar een paar leden echt actief zijn, dit is in mijn ervaring een vaker voorkomend probleem. Wat dan te doen? Laatst had ik het idee dat bij huurcontracten bij dNM de verplichting zou kunnen worden toegevoegd van een soort jaarlijks sociaal jaarverslag. Dat je zelf jaarlijks moet opschrijven wat je sociale bijdrage van dat jaar aan de gemeenschap was.’
Das Ist Unser Haus (Burkhard Grießenauer, Daniel Kunle und Holger Lauinger, 2016, documentaire)
Deze documentaire is Nederlands en Engels ondertiteld. Das Ist Unser Haus is een infofilm over het Duitse Mietshäuser Syndikat waarin een aantal inspirerende collectieve woonprojecten te zien zijn. Het Mietshäuser Syndikat ontstond na 1989 in Freiburg, nadat de Franse troepen daar enorme kazernes leeg achterlieten en die gekraakt (of opgeëist) werden door de plaatselijke bevolking. De film legt uit hoe het collectief opkopen van een pand met behulp van het Mietshäuser Syndikat in zijn werk gaat.
Tillsammans/ Together (Lukas Moodysson, 2000, speelfilm)
In 1975 verandert de dynamiek van een Zweedse commune als er een mishandelde zus van een bewoner met twee kinderen wordt opgenomen in de groep.
Hessel: ‘Deze film laat heel goed zien dat een woongroep veiligheid en diversiteit kan bieden. Het is een humoristische film. Het laat strubbelingen zien, en mensen die voor elkaar kiezen.’
Vragen voor een discussie
Doe mee aan een filmbespreking 6 juni om 20:00-21:00 uur via Zoom over de films Das Ist Unser Haus en In Krakende Welstand. Meld je aan door te mailen naar reinilde@yahoo.com Denk alvast na over de volgende vragen die we gaan bespreken:
>Mensen veranderen. Hoe zorg je ervoor dat mensen betrokken blijven op de lange termijn en de sfeer goed blijft? Moet de groep veranderen of het individu zich aanpassen of verhuizen?
>Hoe te zorgen voor een omgeving waarin alles bespreekbaar blijft en iedereen zich gehoord voelt?
>Hoe is hiërarchie of zelfaangewezen leiderschap, of overheersende dominantie van één of enkele personen te voorkomen? Niet iedereen kan zich makkelijk uiten binnen een groepssetting. Hoe ervoor te zorgen dat iedereen op hun eigen manier kan bijdragen en meepraten? In gesprek met Hessel kom ik er achter dat het soms kan zijn dat het ‘soms misschien lijkt het alsof iemand niet bijdraagt, maar blijven acties onopgemerkt. Het kan ook gaan om de vorm waarin iemand wordt verwacht bij te dragen. Er is dan een risico dat er met vingers wordt gewezen wanneer dit niet nodig is, en dat mensen erg pessimistisch zijn’.
>Hoe blijf je oplossingsgericht en positief?
Hessel: ‘In het pand van Plantage Doklaan hadden we een probleem. De branddeuren bleven altijd open bleven staan. Dit was niet veilig. In plaats van elkaar de schuld te geven over wie de deuren liet openstaan, hebben we toen besloten dat iedereen die langs de deuren loopt, ze even dicht doet, mochten ze open staan.’
Conclusie
Er is een diversiteit aan invalshoeken in films en televisie over gemeenschappelijk wonen. Deze kunnen een beginpunt zijn voor leuke gesprekken. Sluit daarom aan bij het gesprek op 6 juni, vindt de informatie hierboven vermeld.
Momenteel is onze obligatiecampagne vol op stoom. Wees onderdeel van ons succes, steun ons en bekijk hier een informatievideo over de Nieuwe Meent.
Verder interessant:
American Commune (2013, documentaire)
https://www.imdb.com/title/tt2960688/?ref_=tt_sims_tti
Tales of the City, (2019, serie op Netflix)
Allez, viens! Coming of age in de rafelrand van Maastricht (2015, documentaire)
Andere Tijden – wonen ja, leegstand nee
https://www.npostart.nl/andere-tijden/14-04-2021/VPWON_1323828
Autonome krijgers van de nieuwe stad (documentaire over kraken in de jaren ‘90 in Amsterdam)
Archief van de kraak- en actiebeweging in Nederland
Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis
Cruquiusweg 31, 1019 AT Amsterdam
http://www.iisg.nl/staatsarchief/videocollecties/index.php
